थारू भाषाको प्रथम साहित्यिक त्रैमासिक पत्रिकामध्ये एक "हरचाली"

थारू भाषाको प्रथम साहित्यिक त्रैमासिक पत्रिका मध्ये एक "हरचाली"का सम्पादक सागर कुस्मीसँगको अन्तर्वार्ता। 

तपाईंले प्रकाशन गर्ने हरचाली त्रैमासिकबारे केही भनिदिनुस् । 
हरचाली साहित्यिक त्रैमासिक थारू भाषाको विशुद्ध साहित्यिक पत्रिका हो । जिल्ला प्रशासन कार्यालय कैलालीमा २०७१ फागुन २८ गते विधिवत् रूपमा दर्ता (दर्ता नम्बर १६९) भई २०७२ वैशाखदेखि प्रकाशन शुरु गरिएको हो । यसको प्रकाशक तथा प्रधान सम्पादक म आफै (सागर कुस्मी) छु । यो पत्रिका कैलाली जिल्लाको धनगढीबाट हालसम्म एकमात्र नियमित प्रकाशन हुँदै आएको थारू भाषाको पत्रिका हो । यो पत्रिका कैलाली, कंचनपुर, बर्दिया, बाँके, दांग, सुर्खेत, कपिलवस्तु, रिपन्देही, चितवन, नवलपरासी, काठमाडांै, र भारतको उत्तर प्रदेशसम्म पुग्छ ।

सम्पादक सागर कुस्मी

तपाईंको बारे पनि केही भनिदिनुस् न ।
म एउटा किसानको छोरा हुँ । म कैलारी गाउँपालिका वडा नम्बर ८ दक्षिण टेंर्ही गाउँको बासिन्दा हुँ । साहित्यिक पत्रकारिता गर्ने क्रममा हाल म अहिले धनगढीमा बस्छु । पत्रकारितासँगै म थारू लोककथा, थारू लोकगीतमा बढी कलम चलाउँछु । मेरा दुई वटा हस्ताक्षर र फुटल पोक्री गजल संग्रह र एउटा मुक्तक संग्रह प्रकाशित छन् । लोककथा संग्रह, लोकगीत संग्रह, हाइकु संग्रह, गजल संग्रह र खोज तथा अनुसन्धानमुलक निबन्ध संग्रह प्रकाशनको तयारीमा रहेको छ । म धेरैजसो थारू भाषा साहित्य र संस्कृतिमा कलम चलाउन रुचाउछुँ ।

यसको नाम हरचाली राख्नुको कारण ?
मलाई  थारूको सन्तान भएकोमा गर्व लाग्छ । थारू सामुदायमा अझै पनि हजारौं शब्द लोप भैसकेका छन् र हुँदै छन् । त्यसैले एउटा शब्द छानेर यो नाम जुराएको हुँ । खाली समयलाई सदुपयोग होस् र थारू भाषा साहित्य, संस्कृतिको संरक्षण सम्वद्र्धन होस्, थारू भाषाको लेख रचना दस्तावेजिकरण होस् भनी यो नाम जुराएका हौं ।

यो त्रैमासिक निकाल्ने प्रेरणा कहाँ र कसरी पाउँनु भयो ?
मेरो बचपनदेखि नै साहित्यमा रुचि थियो । म सानैदेखि कविता लेख्थें । जस्तो सुकै पत्रिका पनि खोजी खोजी पढ्ने बानी थियो मेरो । स्कुलमा म पढ्दा खेरी भित्ते पत्रिका निस्किन्थ्यो । त्यसमा म पनि कविता पठाउँथे । गाउँमा क्लबको अध्यक्ष हुँदा पनि "फुलरिया" भन्ने भित्ते पत्रिका निकाल्थें । त्यसपछि धनगढीबाट "निसराउ साप्ताहिक" भन्ने पत्रिका निस्किन्थ्यो । त्यसमा पनि मेरा कविता, गजल, मुक्तक छापिन्थे । यसपछि "हमार पहुरा" अर्ध साप्ताहिक (पछि दैनिक) पत्रिकामा मेरा गजल, मुक्तक, लेख रचना छापिन्थें । हमार पहुरा पत्रिकामा काम गरेर पनि धेरै अनुभव बटुलेँ । दाङ डेउखुरी बाट निस्किने "लावा डग्गर" त्रैमासिक मा कैलाली प्रतिनिधि भएर काम गरिसकेपछि आफैमा एउटा प्रकाशक भएर पत्रिका निकाल्ने हिम्मत र आँट आयो । यसरी म अहिले हरचाली साहित्यिक त्रैमासिक पत्रिका कैलालीबाट नियमित निकाल्न सफल भएँ ।

यसमा कस्ता कस्ता रचना प्रकाशन गरिन्छ र आफ्ना रचना प्रकाशन गराउन कहाँ कसरी पठाउँनुपर्छ ? 
यो एउटा साहित्यिक पत्रिका भएकोले यसमा साहित्यिक लेख रचना, कविता, गजल, मुक्तक, कथा, संस्मरण, लघुकथा, उपन्यास प्राय सबै विधाका रचना छापिन्छन् । सन्देशमुलक, जनचेतनामुलक, खोज तथा अनुसन्धानमुलक रचनालाई बढी प्राथमिकता दिईन्छ । कसैलाई गाली गलौज, आरोप, र नितान्त मनोरञ्जनात्मक माया प्रेम सम्बन्धि रचना छापिदैन । पत्रिकाको इमेल आइडी  harchali3@gmail.com मा आएका रचनालाई छनौट गरेर मात्र छापिन्छ ।

आगामी दिनमा यसलाई कसरी अगाडि बढाउने र अझ बढी पाठकमाझ पुर्याउन के के गर्ने सोच राख्नु भएको छ ?
हामीले आफ्नो तर्फबाट सक्ने जति गरेकै छौं । यो पत्रिकालाई अझ स्तरीय बनाउन पाठकहरूको सल्लाह सुझाव, प्रतिक्रियाको आशामा बसेका छौं । आगामी दिन शहरदेखि गाउँसम्म पुर्याउने योजनामा छौं । त्रैमासिकबाट मासिक बनाउन रात दिन खटिरहेका छौं । थप स्तम्भ राखी, भित्री पृष्ठ मल्टी कलरमा प्रकाशन गर्ने क्रममा छौं । बाँकी जिम्मा पाठक र सहयोगीको हुनेछ ।

अन्त्यमा हाम्रा पाठकलाई केही सन्देश दिन चाहनुहुन्छ ?
यो मेरो मात्र पत्रिका होइन । पत्रिका भनेको सबैको साझा विद्यालय हो ।  यसलाई सबैले माया, ममता, सहयोग गर्नुस् । चित्त नबुझेको ठाउँमा सल्लाह सुझाव दिनुस् । खाली नबस्नुस् । केहि न केहि अवश्य लेख्नुस् र हामीलाई पठाउनुस् । सबैलाई हार्दिक शुभकामना।

नोट: यस अन्तर्वार्ताको शीर्षक "हरचाली -- थारू भाषाको पहिलो साहित्यिक त्रैमासिक पत्रिका" परिवर्तन गरिएको छ। थारू भाषाको पहिलो साहित्यिक त्रैमासिक पत्रिका "आँइख" हो।